رس بستن عسل و فرق آن با شکرک شکرک زدن عسل نه تنها دلیل بر بدی وتقلبی بودنش نیست بلکه برعکس معرف آنست که عسل کاملا سالم بوده و به هیچ وجه با شکر مخلوط نشده است و این خلاف تصور غلط و رایج در ایران است که عسل شکرک زده و سفت شده را تقلبی میدانند. عسل به علت در صد بالای مواد قندی که دارددرواقع یک ماده جامدی است که تحت شرایط بسیارشکننده ای به صورت مایع قرار دارد. این ماده اشباع شده قندی (منظور از قند انواع قندهایی است که در علم شیمی با پسوند اوز مشخص می شود مانند گلوکز، فروکتوز و مالتوز ) باید در واقع جامد باشد، ولی به طور اتفاقی مایع است. به همین دلیل به محض اینکه شرایط مطلوب مهیا شود این تغییر فیزیکی یعنی شکرک زدن، پدیدار می گردد. بعضی از عسل ها در شان (قاب) هم کریستالیزه میشوند. باید توجه داشت که در بعضی ازکشورهای خارجی مردم عسل شکرک زده رابیشتردوست دارندو قیمت آن هم بیشتراست.بهترین درجه حرارت برای نگهداری عسل۱۸ تا ۲۴ درجه سانتیگراد است. بطور کلی همه عسلهای خالص شکرک می زنند ولی مدت لازم برای شکرک زدن عسل های مختلف با هم فرق می کند. عسل شکرک زده را دوست ندارم… اگرتمایلی به خوردن عسل شکرک زده ندارید ظرف عسل را ( معمولا شیشه عسل را ) در آب ۴۰ تا ۶۵ درجه قراردهید هنگامی که آخرین بلور محو شد و عسل به شکل اولیه خود برگشت آن را از آب در آورید . معمولاٌ برای جلوگیری از تبلور عسل در کارخانه های بسته بندی کننده همین کار را انجام می دهند.دقت کنید در مورد حرارت دادن نباید عسل به دمای جوش ۱۰۰ درجه برسد چون بیشتر ویتامینهای موجود درعسل از بین خواهد رفت علاوه بر این بر اثر حرارت زیاد ماده ای به نام هیدروکسی متیل فورفورال ( HMF ) پدید می آید که اگر نسبت آن در عسل زیاد شود مصرف آن خطرناک است . خاصیت بلوری شدن (شکرک زدن) عسل به عواملی متعددی بستگی دارد که عبارتنداز: ۱-درجه حرارت محیط برای عسل دمای ۱۴ درجه سانتی گراد مطلوب ترین محیط برای تبلور است به همین دلیل است که در فریزر گذاشتن عسل برای امتحان ( شکرک زدن ) گویا نیست و همیشه عسل ها از این آزمایش سربلند بیرون می آیند. ۲ -دیاستاز (آمیلاز) دیاستازها ذرات خیلی ریز عسل را به خود جذب کرده و باعث ته نشینی و کدر شدن آن می گردد. این خاصیت فقط درعسل های طبیعی می شود. فقط دیاستاز قادرند ذرات عسل را متبلور نموده و باعث شکرک زدن آن گردند و حال آنکه عسل تقلبی به علت نداشتن دیاستاز صاف و روشن باقی می ماند بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که اگر عسل بعد از مدتی شکرک زد حتما طبیعی و سالم است ( برخلاف تصور مردم ) و هرگاه آن ته نشین نشد می تواند مصنوعی یا تقلبی باشد. عسل در فصل زمستان و در دمای پایین‌تر از ۱۴ درجه سانتیگراد شروع به شکرک زدن می‌کند، چون در این دما چسبندگی خود را از دست می‌دهد و مواد خارجی آن شروع به رسوب می‌کند و هسته‌های متبلور را به وجود می‌آورند. آنچه در عسل متبلور می‌شود در واقع گلوکز هیدرات است و میزان آن به مقدار آب عسل بستگی دارد، به این ترتیب عسل‌ها با رطوبت بالا سریعتر از عسل‌های با رطوبت کم شکرک می‌زنند. هر چه گلوکز عسل بیشتر باشد، زودتر شکرک می‌زند به طوری که گلوکز در غلظت ۳۰ تا ۷۰ درصد و فروکتوز به میزان ۷۸ تا ۹۰ درصد شکرک می‌زند، البته شکرک زدن به میزان دما نیز بستگی دارد. به زبانی ساده تر… تفاوت اول در عسل طبیعی حالتی وجود دارد که هر چند به آن شکر گفته میشود اما اسم واقعی آن رس بستن هست در حالت رس بستن عسل از زیر شروع میکند به تغییر شکل دادن و چیزی شبیه روغن جامد میشود (از نظر قیافه)از زیر و شبیه یک کوه شروع میشود و رشد میکند تا تمام ظرف را بگیرد. این حالت یک تفاوت اساسی با شکرک زدن دارد شکرک زدن از رو انجام میشود نه از زیر … در محلول های آب و شکر اگر آب تبخیر شود شکر محلول محدد متبلور میشود (دوباره شکل شکر به خود میگیرد) این آب تبخیر شدن از رو انجام میشود و عمل شکرک از رو اتفاق می افتد تفاوت دوم در شکرک زدن چون بخاطر تبخیر آب بوجود می اید اگر محلول را حرارت دهید تبخیر بیشتر شده و شکرک بیشتر میشود (باز هم از رو) اما … در رس بستن که در عسل طبیعی اتفاق می افتد با حرارت دادن عسل به حالت اول برمیگردد (از حالت شبیه روغن جامد خارج شده و دوباره مایعی روان و یکدست میشود). این را بدانید که عسل را نباید حرارت داد یا در مواد یا نوشیدنی داغ اضافه کرد .زیرا آنزیمی بسیار مفید در عسل هست که در صورت حرارت دیدن تبدیل به سمی بنام هیدروکسی متیل فورفورال می شود. نکته ۱: عسلی را که حرارت داده اند هیچگاه شکرک نمی زند وآن عسل دیگر خواص خود را از دست داده است . نکته ۲: بسیاری از افراد عسل رس بسته را بیشتر دوست دارند (چر؟) به نظرشان خوشمزه تر می آید و اینکه استفاده از آن راحت تر است مثلا وقتی میخواهید با قاشق از ظرف بردارید چکه نمیکند. ************************************************* آقای دکتر شهرستانی استاد دانشگاه و مولف کتاب زنبور عسل و پرورش آن می نویسد: شکرک زدن عسل نه تنها دلیل بر بدی و تقلبی بودنش نیست بلکه برعکس معرف آنست که عسل کاملا سالم بوده و به هیچ وجه با شکر مخلوط نشده است و این خلاف تصور غلط و رایج در ایران است که عسل شکرک زده و سفت شده را تقلبی می دانند. آنچه که در اصطلاح (شکرک زدن) می گویند و به خاطر وجود کلمه شکر در ذهن تقلبی بودن عسل را تداعی میکند، چیزی جز پدیده تبلور ( بلور شدن، کریستالیزاسیون ) نیست. عسل به علت در صد بالای مواد قندی که دارد در واقع یک ماده جامدی است که تحت شرایط بسیار شکننده ای به صورت مایع قرار دارد. این ماده اشباع شده قندی (منظور از قند انواع قندهایی است که در علم شیمی با پسوند اوز مشخص می شود مانند گلوکز، فروکتوز و مالتوز ) باید در واقع جامد باشد، ولی به طور اتفاقی مایع است. به همین دلیل به محض اینکه شرایط مطلوب مهیا شود این تغییر فیزیکی یعنی شکرک زدن، پدیدار می گردد. شکرک زدن عسل بستگی به ترکیبات آن، شرایط انبارداری، بسته بندی نمودن و یا ذخیره شدن آن دارد و همیشه علامت نامرغوب بودن آن نیست. بعضی از عسل ها هرگز کریستالیزه نمی شوند و برخی دیگر چند روز پس از استخراج شکرک می زنند، بعضی از عسل ها در شان (قاب) هم کریستالیزه می شوند. اکثر عسل ها پس از مدتی که در انبار، فروشگاه و منازل نگهداری شدند خدبخود شکرک زده و از حالت مایع خارج می گردند و به اصطلاح رس می کنند.از نقطه نظر اکثر مصرف کنندگان که آگاهی کافی از خصوصیات عسل ندارند این امر مبین ناخالصی و غیرطبیعی بودن آن است. متاسفانه این موضوع به حدی تأثیر سوء در ذهن مصرف کنندگان ایجاد کرده است از یک طرف مشکل بزرگی را برای تولید کننده (زنبوردار) در جریان عرضه به بازار و از طرف دیگر برای مصرف کنندگان از نظر طبیعی بودن عسل مایع به وجود آورده است. باید توجه داشت که شکرک زدن و خاصیت تبلور عسل، دلیل عدم مرغوبیت آن نیست و در بعضی از کشورهای خارجی عسل متبلور را بیشتر دوست دارند و گاهی به عسل غیر متبلور (مایع) مقداری پودر قند می افزایند تا به مرور به شکل بلور درآید. ولی در کشور ما متأسفانه به علت عدم آگاهی افراد و خریداران، تبلور عسل را یک صفت نامطلوب دانسته و تمایلی برای خرید عسل متبلور ندارند و بعضی افراد به غلط عسل بلوری شده را مصنوعی یا تقلبی می دانند. خاصیت بلوری شدن (شکرک زدن) عسل به عواملی متعددی بستگی دارد که عبارتنداز: 1-درجه حرارت محیط یکی از شرایط مطلوب برای شکرک زدن عسل حرارت است.شاید تعجب کنید اگر برای آب تغییر حالت از مایع به جامد در صفر درجه سانتی گراد صورت می گیرد برای عسل دمای 14 درجه سانتی گراد مطلوب ترین محیط برای تبلور است به همین دلیل است که در فریزر گذاشتن عسل برای امتحان ( شکرک زدن ) گویا نیست و همیشه عسل ها از این آزمایش سربلند بیرون می آیند. در حرارت بالاتر از 15 تا 20 درجه سانتی گراد عسل کمتر بلوری می شود و علت آن هم کم شدن خاصیت چسبندگی عسل و رسوب مواد خارجی است که در حرارت پایین هسته تبلور را به وجود می آورند. 2 -دیاستاز (آمیلاز) دیاستازها ذرات خیلی ریز عسل را به خود جذب کرده و باعث ته نشینی و کدر شدن آن می گردد. این خاصیت فقط ذر عسل های طبیعی و غیر تقلبی دیده می شود. زیرا در داخل عسل های طبیعی دیاستاز وجود داشته و عسل های غیر طبیعی فاقد آنند. فقط دیاستاز قادرند ذرات عسل را متبلور نموده و باعث شکرک زدن آن گردند و حال آنکه عسل تقلبی به علت نداشتن دیاستاز صاف و روشن باقی می ماند بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که اگر عسل بعد از مدتی شکرک زد حتما طبیعی و سالم است ( برخلاف تصور مردم ) و هرگاه آن ته نشین نشد می تواند مصنوعی یا تقلبی باشد. 3 -آب مقدار آب عسل در متبلور شدن آن تأثیر دارد. آنچه از عسل متبلور می شود گلوکز هیدرات است. فروکتوز و گلوکز انیدریدکریستالیزه نمی شوند. مقدار گلوکز هیدرات هم بستگی به مقدار آب دارد یا نسبت دکستروز به آب w=water) d/w گلوکز d=dextrose) می تواند در متبلور شدن عسل تعیین کننده باشد چنانچه عسل جنگل های مازندران از جمله عسل منطقه شیرگاه ( سوادکوه ) و کلرد (آمل) به خاطر درصد آب موجود در آنها با وجود طعم فوق العاده و خاصیت گلهای متنوعشان در مدت کمتر از 60 روز متبلور می شوند در حالی که عسلهای منطقه طالقان، دره ارنگه ( کرج ) و عموما ارتفاعات البرز که غلیظ تر هستند آنها در طی مدت یکسال یا بیشتر به صورت جامد در می آیند. 4-مقدار گلوکز مقدار گلوکز عسل با خاصیت تبلور رابطه مستقیم دارد هر چه گلوکز در عسل بیشتر باشد آن زودتر به شکرک زدن تمایل پیدا می کند گلوکز در محلولهایی که 30 تا 70 درصد غلظت داشته باشد متبلور می شود که بستگی به میزان درجه حرارت دارد. در صورتیکه فروکتوز تنها در صورتی متبلور می شود که غلظت آن بین 78 تا 90 درصد باشد. عسل اقاقیا به علت داشتن گلوکز کمتر (%35/98 گلوکز و %40/35 فروکتوز ( در حدود چها سال برای ته نشین شدن وقت احتیاج دارد ولی عسل لیلکی وکلزا یک هفته پس از استخراج شکرک می زند. عسل گل آفتابگردان که اساسا از گلوکز تشکیل شده بعد از سه هفته تا یک ماه متبلور می شود. در مقابل عسل مرکبات که دارای فروکتوز و گلوکز بالاتری است بعد از سه ماه اولین بلورهایش پدید می آید. عسل حاصل از گلوکز خالص شکرک نمی زند ولی اصل مرغوب هم نیست. 5 -اجسام و مواد خارجی در عسل اجسام و مواد خارجی از قبیل ذرات موم، گردو غبار، ذرات دانه گرده و غیره باعث تسریع در بلوری شدن عسل گشته، و هسته بلور را تشکیل می دهند. این ذرات در جریان تصفیه عسل و قبل از حرارت باید بوسیله صافی از عسل جدا شوند. 6- عسل شانهای قدیمی و سیاه شده آنها زودتر از شانهای تازه شکرک می زنند زیرا وجود مواد خارجی در قابهای کهنه می باشد. 7 - نوع عسل و گیاهان عسل زا نوع عسل و گیاهان عسل زا در مسئله تبلور مهم است. عسل بعضی از گیاهان سریع تر و برخی دیرتر شکرک می زنند و یا اصلا شکرک نمی زند. آیا عسل خالص هم شکرک می زند؟ آقای دکتر نعمت اله شهرستانی استاد دانشگاه در این باره می نویسد: عسلی که شکرک بزند حتما عسل خالص است و عسلی که شکرک نزند ممکن است خالص یا ناخالص باشد. بطور کلی همه عسلهای خالص شکرک می زنند ولی مدت لازم برای شکرک زدن عسل های مختلف با هم فرق می کند. به هر حال باید دانست که در دنیا عسلی نیست که دیر یا زود بر اثر ماندن متبلور نشود. این تغییر حالت فیزیکی بدون اینکه تأثیری در کیفیت عسل داشته باشد پدید می آید. مصرف کننده بنا به سلیقه خود می تواند یا آن را به صورت بلور مصرف کند یا با مایع کردن مجدد آن را به صورت اول در آورد. برای این کار ظرف عسل را ( معمولا شیشه عسل را ) در آب جوش قرار می دهند هنگامی که آخرین بلور محو شد و عسل به شکل اولیه خود برگشت آن را از آب جوش در می آورند. در کشورمان فقط عسل مایع بیشتر مورد قبول می باشد ولی در بعضی از کشورهای اروپایی عسل سفت شده و شکرک زده را به عسل شفاف و روان ترجیح داده و این خلاف عقیده مصرف کنندگان در ایران است که عسل شکرک زده را اصلا نمی خرند. « وَ أَوْحَیٰ رَبُّکَ إِلَی النَّحْل ِأَن ِ ٱتَّخِذِی مِنَ ٱلْجِبَال ِبُیُوتاً وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمَّا یَعْرِشُونَ ثُمَّ کُلِی مِن کُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلاً یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوٰنُهُ فِیهِ شِفَاءٌ لِّلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأَیَةً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ » و خدایت به زنبور عسل وحی کرد که از کوهها ، درختان و سقف های رفیع ، منزل گیرید و از شهد انواع گل های خوش بو تغذیه کنید و راه پروردگارتان را به اطاعت پویید ، آنگاه از درون آنها ، شربت شیرینی به رنگ های مختلف بیرون آید که در آن شفاء مردمان است. در این کار ، آیت قدرت خدا برای متفکران پیداست. (آیات 68و 69 سوره مبارکه نحل)

آگهی دهنده:  

ارسال مستقیم پیام به واتساپ آگهی دهنده:  9133025634 

تلفن:  09133025634

استان: اصفهان

شهر: اصفهان

آدرس: سرایر ایران زمین

ایمیل:

 

وب سایت: http://www.asaletabiei.com

لینک شبکه های اجتماعی: